قبرستان ابوطالب (مَعْلاة / حجون)
قبرستان ابوطالب
قبرستان ابوطالب آرامگاه همسر و اجداد پيامبر، يكي از اماكني است كه زائران خانه خدا در مكه مكرمه به زيارت آن مي روند.
نام‌هاي ديگر
قبرستان مَعلاة كهن‌ترين قبرستان شهر مكه است كه به قبرستان حَجون (يا حُجون) و نزد ايرانيان به قبرستان ابوطالب نيز مشهور است. در قرون اخير به مقبره بني‌هاشم نيز آن را ميشناسند.
اين گورستان كه به نام‌هاي مَعْلاة، مقبرةالمَعْلاة و جَنّةالمَعْلاة و مقبره قريش يا مقبره بني هاشم نيز شهرت دارد، در دامنه كوهي به نام حَجون قرار داشته و امروزه در شمال شرقي مكه و بر سر دو راهي منتهي به مسجدالحرام و كوه حجون (در نزديكي پل حجون و در كنار دره ابوذؤب) واقع است.
قبرستان ابوطالب,قبرستان حجون,مكانهاي زيارتي مكهقبرستان ابوطالب يكي از مكانهاي زيارتي مكه
بزرگان دفن شده در قبرستان ابوطالب
قُصَي بن كلاب، جد پنجم پيامبر اكرم (ص)، نخستين كسي بود كه در دامنه اين كوه به خاك سپرده شد. از آن پس، اهالي مكه در دره سمت راست و چپ حَجون، اموات خود را دفن كردند. به اين ترتيب، مقارن ظهور اسلام، حجون گورستاني معتبر شد، به ويژه اينكه اجداد پيامبر اسلام (ص)، عبدمناف، هاشم و عبدالمطلب، در آنجا مدفون بودند و به روايتي، آمنه، مادر پيامبر (ص)، نيز در همين گورستان به خاك سپرده شد.
قبرستان ابوطالب,قبرستان حجون,مكهتصاوير قبرستان حجون
قبرستان حجون محل دفن سرشناسان صدر اسلام مي‌باشد، از جمله:
ابوطالب
حضرت خديجه (س)
قاسم بن محمد
آمنه بنت وهب
همچنين برخي شخصيت‌هاي پيش از اسلام از جمله:
عبدمناف، پدربزرگ پدربزرگ محمد
ياسر و سميه (اولين شهداي اسلام)
هاشم بن عبدمناف
عبدالمطلب
ديگر مدفونان سرشناسِ اين گورستان عبارت‌اند از: عبدالله بن عمر بن خطاب؛ فضيل بن عياض، عارف قرن دوم؛ گروهي از سادات، به ويژه سادات حسني؛ و منصور خليفه عباسي.
با وجود تصريح منابع بر دفن بزرگان صحابه و تابعين و اوليا در اين محل و به رغم قداست و اهميت معنوي حَجون و نقل فضيلت‌هاي دعا و زيارت در آنجا، هويت و محل دقيق قبور بسياري از صحابه در اين محل شناخته نيست؛ در حالي كه در قرن هفتم فيروزآبادي در رساله إثارةالحجون لزيارة الحجون از ۳۸ مرد و هفت زن از صحابه، كه در حجون دفن بوده‌اند، نام برده است.
قبرستان ابوطالب,مكان هاي زيارتي,قبرستان معليبزرگان دفن شده در قبرستان ابوطالب
آرامگاه حضرت خديجه (س)
مهم‌ترين بناي آرامگاهي اين گورستان متعلق به حضرت خديجه (س) است، كه ظاهراً در قرن هشتم با گنبدي مرتفع ساخته شد. اين آرامگاه احتمالاً تا سال ۹۵۰ كه سلطان سليمان قانوني، پادشاه عثماني، آن را به شيوه مقابر مصري تجديد بنا كرد و گنبد بلندي بر آن ساخت، تخريب نشده بود.
تا زمان احداث بناي جديد، مزار حضرت خديجه (س) فقط يك صندوق چوبي داشت. اين آرامگاه، براساس كتيبه آن، در ۱۲۹۸ مرمت شد.فراهاني در قرن سيزدهم از ضريح چوبين آن، كه با پارچه مخمل گلابتون دوزي شده پوشيده شده بود، و نيز از وجود متولي و خادم و زيارت نامه خوانِ اين بقعه خبر داده است.
قبرستان ابي طالب,قبرستان حجون,قبرستان معلاهقبرستان حجون
تخريب قبور
گنبد و بارگاه‌هاي واقع در گورستان حجون در ۱۳۰۵ش، پس از تخريب مقابر بقيع، به دست وهابيان ويران و تمام سنگ قبرهاي آن كنده شد كه اعتراض عموم مسلمانان را در پي داشت. در مقابل، وهابيان كوشيدند اين اعمال را با دلايل ديني توجيه كنند و انتساب قبور خاندان پيامبر (ص) به اين مكان را از اساس منكر شوند، اما اين تلاش‌ها از آزردگي مسلمانان است.
قبرستان ابوطالب,تصاوير قبرستان حجون,مكان هاي زيارتي عربستانعكس قديمي از قبرستان ابوطالب
تجديد بنا
بنابر متن سنگ نوشته‌اي كه در مدخل ورودي قبرستان نصب شده، قبرستان ياد شده در سال ۱۳۸۳ ق. تجديد بنا گشته است. در حال حاضر، با كندن كوه حجون مي‌كوشند تا محدوده قبرستان در آن سمت نيز گسترش دهند.
گردآوري: بخش گردشگري بيتوته
برچسب: ،